انتظار فرج
شیخ صدوق روایتی از امام صادق (ع) نقل میکند مبنی بر اینکه این امر تحقق نمی پذیرد مگر اینکه هر یک از شقی و سعید به نهایت کار خود برسد. پس سخن در این است که گروه سعدا و اشقیا هرکدام به نهایت کار خود برسند سخن در این نیست که سعیدی در کار نباشد و فقط اشقیاء به منتها درجه شقاوت برسند(که در انتظار منفی آمده است.)
پس در انتظار مثبت انتظاری است که در آن هر فرد نسبت به خود و جامعه مسئول است. این انتظار تعهد آفرین و تحرک بخش است و نوعی عبادت شمرده میشود.
انتظار منفی
انتظار منفی برداشت قشری و سطحی از مهدویت است. این گونه افراد میگویند آنگاه که صلاح به نقطه صفر برسد، حق و حقیقت طرفداری نداشته باشد، باطل یکه تاز میدان میشود،جز نیروی باطل،نیرویی حکومت نکند و فرد صالحی در جهان یافت نشود، دست غیب ازآستین بیرون می آید. با وجود این، هر اصلاحی محکوم است، زیرا هر اصلاح، یک نقطه روشن است و تا در اجتماع نقطه روشنی هست، دست غیب ظاهر نمیشود. بر عکس ، هر گناه و فسادی ، ظهور را نزدیک میسازد. پس بهترین کمک به تسریع در ظهور و بهترین شکل انتظار ، ترویج و اشاعه فساد و یا حد اقل ،سکوت در برابر فساد و حکومت های ظالم است. این گروه طبعا به مصلحان و مجاهدان و آمران به معروف و ناهیان از منکر، با نوعی بغض و عداوت می نگرند، زیرا آنان را تاخیر اندازان ظهور و قیام مهدی موعود(ع) میشمارند. این نوع برداشت از انتظار منجر به نوعی تعطیل شدن حدود و مقررات اسلامی میشود و باید نوعی "اباحی گری" شمرده شود که به هیچ وجه با موازین اسلامی و قرآنی موافقت ندارد.
البته این گروه به جهت بدفهمی از برخی روایات به چنین اشتباهی افتاده اند.آنها میگویند : در روایات آمده است که خداوند زمین را پر از قسط و عدل میکند پس از آنکه از ظلم و جور پر شده باشد که توضیح این روایت را در انتظار مثبت آورده ایم.
برگرفته از کتاب موعود نامه(تالیف مجتبی تونه ای)